Bir polis gelmiş, kadın oyunculardan Türkân Pasiner’le Servet Cengiz’i götürmek istiyordu.

TARİH

Kaymakam Emretmiş Kadın Oyuncuları Görecekmiş

Ömer Lütfi Akad’ın adı Işıkla Karanlık arasında olan anılar kitabından başka bir yazıda bahsetmiştim. Bu kitap o kadar güzel yazılmış ve öyle ilginç insanlardan, olaylardan, maceralardan bahsediyor ki 643 sayfa bir çırpıda tükeniyor! Hele sinema tarihiyle ilgilenenler için paha biçilmez bir kaynak. Kitabın ilk baskısı da çoktan tükendi, yayıncısı yeni baskıyı bir türlü yapmıyor. Niyeti bozdum. Acaba kısım kısım tüm kitabı buraya alıntılasam mı diye planlar yapıyorum. Nereden başlayayım diye şöyle bir bakınca, Akad’ın sinemaya attığı ilk adımıyla karşılaştığı bir olaya denk geldim. Ne yazık ki, bu da bir taciz hikayesi oldu. Anadolu’da film çekimine giden kadın oyuncuların devlet eliyle nasıl taciz edildiklerine dair bir anı.

 

1946’da okuldan arkadaşı Şakir Sırmalı’nın yönetmenliğini yapacağı Domaniç Yolcusu/Unutulan Sır filminde yapım sorumlusu olarak işe başlıyor Akad. Çekimler Adapazarı’nda yapılıyor. 1946 Yeşilçam için çok erken bir zaman. Henüz sinemanın ne olduğunu  keşfetmeye çalışırlarken, bir yandan da film çeken birtakım insanlar var. Herkes  heyecanlı, hevesli, herşey el yordamıyla. Türlü maceralarla film bitiriliyor ve trenle İstanbul’a dönüleceği gün, son anda olanlar şunlar. Kitabın 33 ve 34. sayfalarından alıntılıyorum:

 

Dönüş günü trenin kalkmasına yarım saat kala duraktay­dık. Biletler alınmıştı, malzemenin yüklenmesi ile uğraşıyor­dum, birden topluluğumuzda bir hareket oldu, ne oluyor diye sokuldum. Bir polis gelmiş, kadın oyunculardan Türkân Pasiner’le Servet Cengiz’i götürmek istiyordu. Kaymakam bey emretmiş, kadın oyuncuları görecekmiş. Şakir Sırmalı karşı koymak istedi: “Ne hakla, neye dayanarak!” Polise bir şey an­latmanın yolu yoktu. “İcabında cebren götürürüm!” diyor­du. Şakir Sırmalı bana “Ben de onlarla gidiyorum, gecikirsek beklemeyin. İstanbul’da babama söylersin,” dedi. Çok kızmış­tı, öyle, gürültüye pabuç bırakacaklardan değildi. Gittiler. Merakla bekleşir olduk. Etrafımızı bir kalabalık sardı, araların­da sırıtanlar vardı, onlar kuşkusuz kaymakamın ne istediğini biliyorlardı. Bir süre sonra dörtnala kalkmış bir fayton ara­bayla, trenin kalkmasına iki dakika kala geldiler. Sırmalı’nın tepesinden duman çıkıyordu. Ayrıntıları anlatmayacağım. Ne var ki gelecek yıllar içinde buna benzer ama daha ağır so­nuçları olan durumlar görecektik. Devlet gücünü arkalarına almış kaymakamların, emniyet müdürlerinin, hâkimlerin, vali yardımcılarının, belediye reislerinin, hükümet tabipleri­nin, komiserlerin yasa adına, yasaları çiğneyerek türlü edep­sizliklere yeltenmelerine tanık olacaktık. Devlet katında yer tutanlarda padişahlık, inatçı bir soyaçekim sürekliliği ile hiç eksik olmuyor…

 

Kitabın kalan kısmında bir daha da bu konuya hiç değinmiyor Lütfi Akad. Diyeceği kadarını bu iki sayfada demiş, zaten o kadarı da insanın canına yetiyor. Bunlar hep saklı kalan yanları Yeşilçam’ın. Üstelik 70 sene öncesinde kalmış olduklarını da umamıyoruz. Devlet eliyle tacizin binbir yüzünden sadece biri, üzerine en az konuşulanı. Kaymakam bey emretmiş!

YAZARIN DİĞER YAZILARI

TARİH

YKarpuz Kabuğundan Taç
Karpuz Kabuğundan Taç

Maraton yüzen ilk kadın sporcu Canan Ateş, 1979'da katıldığı bir TRT programında yüzücülük kariyerini anlatıyor.

ECİNNİLİK

YAnnesi Amelya Hanım’ı Oynarken Adile Naşit
Annesi Amelya Hanım’ı Oynarken Adile Naşit

Annesi Amelya Hanım rolünde Adile Naşit kendi çocukluğuna bakıyor.

SANAT

YSöyleşi: Şövket Elekberova, Pıçıldaşın Lepeler
Söyleşi: Şövket Elekberova, Pıçıldaşın Lepeler

Sovyet Azerbaycanı'nın efsanevi ismi Şövket Elekberova'nın bu şarkısı neler anlatıyor?

ECİNNİLİK

YSanal Ev İşleri Sergisi: Sonsuz Patates
Sanal Ev İşleri Sergisi: Sonsuz Patates

Ne yapalım, nasıl yapalım da görünür hale getirelim ev işlerine gömdüğümüz zamanı? 

Bir de bunlar var

Jane Eyre’in Yazarından Aşk Mektubu
Dünyanın En Eski Şarkısı Neye Benziyor?
Efes’te Kleopatra’nın Gelişi Şerefine Göbek Dansı ve Gladyatörler

Pin It on Pinterest