Bir mekanın topluca, birden bire terk edilmesi için ne olmuş olması gerekir?

ECİNNİLİK

SANAT

Terk Edilmişliğin Pornosu

Terk edilmiş mekanların bir büyüsü var diyerek gönül telinizi ortadan koparacak bir giriş yapmayayım diyorum ama var, ne yapayım. İnsanların bırakıp gittiği, çürümeye yüz tutmuş yapıların, bazen bütün bütün köylerin, hatta şehirlerin doğayla birleşmeye başlamasında insanın içini gıcırdatan, aynı anda nereden üşüştüğü belirsiz bilmem kaç tane hissi uyandıran bir şey var. 

 

Terk edilmiş hapishaneler, sanatoryumlar, hastaneler, hele hele ruh ve sinir hastalıkları hastanelerinin fotoğraflarına bakarken, bir zamanlar buralarda yaşandığı ister istemez hayal edilen olaylarla boş halinin garip huzuru arasındaki tezata dakikalarca takılmak mümkün. Sonra ibadet yerleri, stadyumlar, tiyatrolar, sinema salonları, tren garları gibi bir zamanların aktiviteli yerleri var – boş hallerine bakarken neredeyse fotoğraftan sesin eksikliğini hissediyorsunuz.

 

Peki bir mekanın topluca, birden bire terk edilmesi için ne olmuş olması gerekir? ABD’de bugün “müze hayalet şehir” olarak korunmuş, western filmi setine benzer eski kasabalar var, birçoğu Altına Hücum döneminde, bazıları ekonomik kriz zamanı boşalmış. Fabrikalar batmış, hastaneler kapatılmış, coğrafi alan büyük olunca yerleri olduğu gibi taşımak daha kolay olmuş. Her halükarda “ne olmuş” sorusunun cevabı çoğu zaman iç açıcı değil. 28 Gün Sonra, Session 9 ya da I am Legend gibi filmlerin ele aldığı felaket senaryolarının benzerlerinden çok var. Mesela doğal afet, kimyasal kazalar ya da savaş ve sebep olduğu zorunlu göç. Başlıktaki “porno” tabiri aşağıda linkini verdiğim bloglardan birinin adından; normalde göremeyeceğimiz sahnelere fotoğrafçının aracılığıyla, yüksek dozda maruz kalmaktan geldiğini sanıyorum. Felaketleri olaylar olurken uzaktan ama “canlı” izlemek ne kadar tuhafsa, insanlar çektiklerini de alıp kalkıp gittikten sonra bomboş kalmış yerlerin içine burnumuzu sokabilmek de ayrı tuhaf. Ama bakmadan duramıyorsunuz. Yani umarım duramayacaksınız, buradan buyurun:

 

Gagra, Abhazya

 

Ana fotoğraftaki Abhazya’nın eski tren garı; Rus fotoğrafçı İlya Varlamov çekmiş. Sovyetler’in çöküşünden beri bıraktıkları gibi duruyor. 1992’de ilki patlak veren Gürcistan-Abhazya savaşından sonra demiryolunun Güney Kafkasya bağlantısı kesilmiş. Demiryollarına savaşlardan sonra ne olduğu ayrı bir yazının konusu olsun, ben size birkaç fotoğraf daha göstereyim. Varlamov’un Abhazya fotoğraflarının gerisine, oradan da bütün işlerine ise şu linkten ulaşabilirsiniz.

 

2 3
4 5

 

 

Ağdam, Şuşa, Dağlık Karabağ

 

Lee Harrison’un 2004’te Dağlık Karabağ’ın zamanında çoğunlukla Azerilerin, bugün tek tük Ermeni’nin yaşadığı Şuşa ve bir hayalet kente dönüşmüş olan Ağdam’da çektiği fotoğraflar. Gerisi şurada.

 

Tank in Shushi

Painted building in Aghdam

Shushi 15

 

 

Muhtelif ABD

 

Aşağıdaki fotoğraflar bu işin meraklısı Katherine Westerhout‘a ait.

 

Kings Park Psikiyatri Merkezi, 40. Bina

Kings Park Psikiyatri Merkezi, 40. Bina

Protestan Kilisesi, Detroit

Protestan Kilisesi, Detroit

Doğu Cezaevi

Doğu Cezaevi

Doğu Cezaevi, 3. Hücre Bloku (2009)

Doğu Cezaevi, 3. Hücre Bloku (2009)

 

Varoşa, Kıbrıs

 

1974’teki askeri müdahalenin ardından Kuzey Kıbrıs tarafında kalan Famagusta’nın, bir zamanların curcunalı tatil kasabası Varoşa, Türkçesiyle Maraş’ta, sokaklar, oteller, yazlıklar, havaalanı ve sahildeki şezlong iskeletleri o zamandan beri çürüyor.

 

varosa5 varosa4 varosa3 varosa2 varosa1

 

Pripyat, Ukrayna

 

Pripyat, Çernobil Nükleer İstasyonu yakınlarında, istasyonda çalışanların ve ailelerinin yaşaması için 1970’de kurulmuş bir kentti. 1986’daki kazadan sonra ilan edilen Chernobyl Exclusion Zone’un (dışında kalınması gereken bölge) dahilinde kaldı ve boşaltıldı. O günden bugüne klozet kapaklarına kadar defalarca yağmalandı, ama şehrin sembollerinden dönmedolap durduğu yerde paslanmaya devam ediyor.

 

ukr5 ukr4 ukr3 ukr2 ukr1

 

 

Doymayanlar, doyamayanlar için terk edilmiş mekanların fotoğraflarını toplayan birkaç siteyi buraya not edeyim:

 

 

YAZARIN DİĞER YAZILARI

KÜLTÜR

YOrhan Pamuk’u Bezdirmişsiniz
Orhan Pamuk’u Bezdirmişsiniz

Orhan Pamuk, sırf yurtdışında başarılı diye eleştirilmekten (hâlâ) şikayetçi: “Romanın başarısını kendisine karşı bir silah olarak kullanıyorlar.”

KÜLTÜR

YKazuo Ishiguro ile Röportaj: Kurgu Sanatı
Kazuo Ishiguro ile Röportaj: Kurgu Sanatı

Edebiyat nobelinin yeni sahibi Kazuo İshiguro ile hayat hikayesi, ilham kaynakları, çalışma rutini üzerine yapılmış en kapsamlı röportajlardan biri.

ENGLISH

YIn Turkey, female patients bear brunt of misdiagnoses
In Turkey, female patients bear brunt of misdiagnoses

The common request shared by every woman I spoke to for this article was that they would be properly listened to.

Bir de bunlar var

Küçük bir Terk Edilme Mimarisi: Bebek Kutuları
Kurtlarla Çıplak Yatan Kadınlar
“Kadın DNA’sı Daha Ahlaklı”

Pin It on Pinterest